System CMS (z języka angielskiego Content Management System) to powszechnie używany skrót oznaczający system zarządzania treścią serwisu WWW. Jeśli oprogramowanie CMS jest wdrożone do serwisu WWW, możesz przy jego pomocy edytować treści, dodać nowe artykuły, obrazki i treści multimedialne. Co jest najważniejsze, oprogramowanie nie wymaga znajomości zaawansowanych technologii internetowych. Nie musisz być programistą, aby zarządzać treścią, ponieważ prawie każdy system CMS udostępnia prosty w obsłudze interfejs dopasowany do użytkowników nietechnicznych.
Jak działa system CMS?
W systemach CMS najczęściej spotykamy dwie główne role tj. administratora oraz redaktora. Spojrzyjmy na system CMS oczami redaktora, który stanowi największą grupę użytkowników CMS-ów. Ponieważ systemy zarządzania treścią stworzone są z myślą o użytkownikach nietechnicznych, jako redaktor nie musisz znać HTMLa, CSS-ów i innych skomplikowanych technologii, z których zbudowana jest strona WWW. Musisz natomiast zapoznać się z dokumentacją lub pomocą systemu CMS, w której opisane są poszczególne funkcjonalności systemu. Pamiętać należy, że właśnie w tych funkcjonalnościach tkwi główna różnica między systemami CMS. To, że potrafisz obsłużyć jeden system, wcale nie oznacza, że bez problemu obsłużysz inny. Oczywiście, im więcej będziesz miał doświadczenia, tym szybciej opanujesz nowe rozwiązanie.
Logowanie do systemu CMS
Wdrożony do serwisu WWW system CMS obsługiwany jest najczęściej przy pomocy przeglądarki internetowej jak Chrome, Firefox lub Safari, w której wpisać powinieneś odpowiedni adres np. www.twoja-domena.pl/cms. W pojawiającym się formularzu podaj login i hasło, aby zalogować się jako administrator lub redaktor serwisu WWW. Tu każdy z systemów wygląda odrobinę inaczej, ale łączy je jedno, mianowicie proste edytory treści, których obsługa znana jest z programów do edycji treści typu Word. Jeśli zatem potrafisz napisać tekst na komputerze, nadać mu odpowiednie formatowanie, przypisać nagłówki, wstawić grafikę lub tabelkę, bez większych problemów obsłużysz popularne systemy CMS.
Zalety systemów CMS
Systemy edycji treści stworzone zostały przede wszystkim po to, abyś mógł w prosty sposób modyfikować i dodawać nowe treści do serwisów WWW. W zależności od zaawansowania technicznego systemy różnią się między sobą sposobem działania i liczbą funkcjonalności, mają natomiast kilka wspólnych zalet decydujących o ich przydatności:
- dostępność do programu z każdego miejsca na świecie,
- obsługa programu przez przeglądarkę internetową,
- łatwa rozbudowa serwisu WWW o nowe strony,
- prosta edycja treści dzięki edytorowi HTML lub edytorowi WYSIWYG,
- dostępność dla wielu użytkowników,
- planowanie publikacji,
- wspomaganie pozycjonowania serwisu WWW.
Zastosowanie systemów CMS
Strony internetowe przybierają różne kształty i formaty, natomiast do wszystkich z nich dostępnych online można podłączyć system CMS. Najczęściej występujące zastosowania:
- firmowy serwis internetowy lub inaczej firmowa strona WWW,
- blog firmowy,
- portal internetowy,
- ekstranet (z ang. extranet),
- program lojalnościowy,
- strefa klienta,
- baza wiedzy,
- inne projekty oparte o technologie internetowe.
Rodzaje systemów CMS ze względu na typ licencji
Zagadnienie licencji oprogramowania jest równie ważne, jak ilość funkcjonalności czy interfejs. Licencja reguluje kwestie prawne dotyczące praw do źródeł oprogramowania, które może w pierwszym odruchu chcesz mieć na własność, na przykład ze względów bezpieczeństwa i możliwości swobodnego rozwoju. Kolejne sprawy, których dotyczy licencja, to prawa do badania źródeł, ich zmiany i rozpowszechniania. Licencje są zwykle precyzyjnie opisane w dokumencie licencji, natomiast ten rzadko bywa dokładnie czytany i rozumiany. Sprawą, na którą warto zwrócić uwagę szczególnie w przypadku oprogramowania autorstwa społeczności lub grup międzynarodowych, to weryfikacja i ustalenie tego, jakiego kraju prawo ma zastosowanie. Możemy wyróżnić trzy typy systemów CMS ze względu na rodzaj licencji:
- Systemy Open Source,
- Systemy autorskie,
- Systemy dedykowane.
Systemy CMS Open Source
To oprogramowanie najpopularniejsze na świecie ze względu na swoją dostępność i bezpłatność. Znajdziesz w tej kategorii niejeden tzw. darmowy CMS. Oprogramowanie Open Source najczęściej rozwijane jest przez społeczności o zróżnicowanym poziomie kompetencji informatycznych. Źródła takiego oprogramowania są powszechnie dostępne i możliwe do stosowania, badania i rozwoju. Systemem zarządzania treścią będącym synonimem oprogramowania Open Source jest WordPress. Nie ma on najlepszej opinii wśród programistów ze względu na przestarzały framework i wątpliwej jakości strukturę oprogramowania. Decydując się na wdrożenie takiego CMSa musisz mieć na uwadze, że bywa wdrażany w sposób amatorski, pomijając dobre praktyki tworzenia serwisów WWW. Znamy wiele przypadków, w których po 2 czy 3 latach strona przestawała działać lub wyglądała inaczej niż powinna. Jedynym rozwiązaniem bywało w takiej sytuacji przygotowanie nowej strony WWW i nowego wdrożenia CMSa.
Autorskie systemy CMS
To oprogramowanie, w którym źródła oprogramowania należą do licencjodawcy, a ten wdraża i udostępnia je odpłatnie na określonych w umowie licencyjnej lub abonamencie warunkach. Ogromnym plusem takiego oprogramowania jest odpowiedzialność dostawcy rozwiązania za kwestie bezpieczeństwa i aktualizacji. Najpopularniejsze systemy autorskie to Squarespace, Typo3, Microsoft SharePoint lub System CMS PageEditor.
Dedykowane systemy CMS
To oprogramowanie CMS, którego prawa do źródeł przekazywane są częstokroć klientowi wraz z prawem do ich modyfikacji i rozwoju. System zarządzania treścią przygotowywany jest pod konkretny projekt zgodnie z określoną z klientem specyfikacją wymagań.
Jaki typ CMSa wybrać?
Odpowiedź na to pytanie wcale nie jest prosta i najlepiej pytanie to skierować do firmy specjalizującej się we wdrożeniach serwisów WWW z systemem CMS. Niech wykonawca rozwiązania podpowie Wam jakie rozwiązanie jest dla Was najlepsze. Jest wiele firm na rynku polskim, które może Wam pomóc.
Najpopularniejsze systemy zarządzania treścią
Na stronie internetowej Wappalyzer.com, organizacji śledzącej i profilującej najpopularniejsze technologie Web na świecie, znajdziemy informacje o ponad 200 systemach CMS. Pierwsze pozycje pod względem popularności zajmują systemy open source. Powszechna opinia, że są to darmowe systemy CMS powoduje, że ilościowo zdecydowanie dominują nad rozwiązaniami komercyjnymi. Lista TOP 10 najpopularniejszych systemów CMS na świecie:
- WordPress,
- Drupal,
- Joomla,
- WIX,
- Squarespace,
- Zendesk,
- 1C-Bitrix,
- Microsoft SharePoint,
- Typo3 CMS,
- Weebly.
Ranking systemów CMS według W3Techs
Według organizacji W3Techs.com śledzącej najpopularniejsze technologie lista Top 5 kształtuje się odrobinę inaczej. Widać tu silną pozycję Shopify.com jako rozwiązania e-commerce, które raczej powinno znaleźć się w kategorii systemu e-commerce. Lista Top 5:
- WordPress,
- Shopify,
- Joomla,
- Squarespace,
- Wix.
Ranking systemów zarządzania treścią wg Honki Software House
Gdybyśmy mieli utworzyć na bazie naszego doświadczenia i analiz listę najpopularniejszych systemów CMS, to nie różniłaby się od list firm wyspecjalizowanych w analizach rynku. Pierwsze pięć pozycji zajmują:
- WordPress,
- Jomla,
- Drupal,
- Wix,
- Typo3 CMS.
Gdybyśmy mieli utworzyć listę systemów CMS, które sami wdrażamy i polecamy do małych, średnich i dużych serwisów WWW to jest to:
- PageEditor – autorski system CMS, bezpieczny, rozwijany i wspierany przez Honki Software House od 2010 roku program, który poza intuicyjną obsługą charakteryzuje się znakomitym wsparciem dla SEO,
- WordPress – najpopularniejszy i zarazem najbardziej problematyczny pod wieloma względami system OpenSource,
- Hitso – autorski, przyjazny i bezpieczny system zarządzania treścią firmy Autentika,
- WebLucy – kreator stron WWW autorstwa Surmacki&Co. Ltd.
Jaki System CMS wybrać?
Optymalnego wyboru systemu CMS możesz dokonać po wcześniejszym przygotowaniu specyfikacji wymagań. To dokument, w którym wszyscy interesariusze (osoby zainteresowane) określają cele i potrzeby względem wdrażanego oprogramowania. Można powiedzieć, że to taki Brief tyle, że dla działu IT. Jeśli mimo wszystko nie wiesz, jak zabrać się za przygotowanie takiej specyfikacji lub nie masz czasu, zawsze pomagamy klientom, zadając pytania dające możliwość „wygadania się”. Po ustaleniu jakie rozwiązanie jest dla Ciebie optymalne, przygotowujemy wycenę i plan wdrożenia.
Jakość wdrożenia systemu CMS
W wyborze najlepszego systemu CMS pomocne są zawsze wszelkiego rodzaju zestawienia i rankingi, natomiast bardziej te nastawione na jakość i satysfakcję klientów niż ilość wdrożeń. Widzieliśmy dziesiątki poprawnych i fatalnych wdrożeń tego samego systemu CMS. Większość z nich stanowiły projekty bazujące na systemach Open Source, które swoją dostępnością i popularnością zachęcają wielu amatorów do podjęcia próby wdrożenia. Tam, gdzie cena decyduje o projekcie, nie można liczyć na jakość, a bardziej na szczęście. Znane jest powiedzenie, że szczęściu trzeba pomagać i do tego zachęcamy. Aby sprawnie, bezproblemowo wdrożyć system CMS, skorzystaj z usług firmy, która ma w tym doświadczenie i rozumie potrzeby klientów.
Cena systemu CMS
Cenę systemu CMS musisz rozpatrywać w kilku wymiarach. Zacznijmy od najważniejszego, czyli ceny za licencję CMSa. Tu w przypadku oprogramowania open source sprawa wygląda prosto, ponieważ źródła są otwarte i darmowe. Pamiętaj jednak, że dodatki do tych systemów darmowe już nie są i za różne wtyczki będzie trzeba zapłacić. Kolejna kwestia to pilnowanie aktualizacji i odpowiedzialność za kolejne ich wdrożenia. W przypadku systemów CMS dedykowanych opłata za licencję jest najczęściej związana z innymi usługami jak aktualizacje, nadzór, bezpieczeństwo i hosting. Przykładem jest system CMS PageEditor w którym kilka usług zebrana jest w jeden abonament.
Jaki hosting dla systemu CMS?
Wdrożenie systemu CMS do strony WWW to nie jest prosta sprawa, chociażby z powodu konieczności wyboru hostingu i konieczności ochrony bezpieczeństwa. Możesz jako amator wybierać spośród setek „najlepszych hostingów”, ale czy masz wystarczająco dużo dobrej wiedzy informatycznej, aby wybór był rozumem a nie sercem lub portfelem? Poza tym, nie zawsze w cenie hostingu będziesz miał administrację stroną WWW i CMSem. Stąd rekomendowane przez nas rozwiązanie, to połączenie trzech usług w jednym pakiecie, ponieważ dzięki temu odpowiedzialność za działanie strony WWW i systemu CMS spoczywa na jednym dostawcy. Decyzję pozostawiamy Tobie.
Kto powinien odpowiadać za wdrożenie CMS?
Wdrożenie strony internetowej z systemem CMS powinno łączyć w firmie wszystkich interesariuszy. Najczęściej reprezentują oni działy marketingu, sprzedaży i IT. Każdy z nich ma inną potrzebę i inną wiedzę dotyczącą projektowania serwisów WWW. Wiedza ta i doświadczenie czasami jest profesjonalna a czasami amatorska, dlatego wspólna praca tych działów poszerzy ich własną wiedzę i ograniczy ryzyko niepowodzenia projektu.
Dokumentacja systemu CMS
Dokumentem, o którym wspominaliśmy i powinien powstać w pierwszej kolejności – zanim zaczniesz wybierać najlepszy system CMS – jest specyfikacja wymagań funkcjonalnych i niefunkcjonalnych. Po jego opracowaniu rozpocznij rozmowy z autorami systemów CMS lub agencjami wdrażającymi tego typu oprogramowanie. Jeśli określisz swoje potrzeby, dostawcy oprogramowania CMS powiedzą Ci, czy ich system spełnia Twoje oczekiwania i w jaki sposób. To ważna kwestia, ponieważ użyteczność czyli łatwość obsługi oprogramowania to jedna z najważniejszych kwestii wpływających na satysfakcję.
Kto wdraża systemy CMS?
Podmioty wdrażające serwisy WWW z systemem CMS na polskim rynku to najczęściej:
- Software House – firmy informatyczne wyspecjalizowane we wdrażaniu różnego typu oprogramowania opartego o technologie internetowe to np. z Poznania Honki Software House lub z Warszawy https://autentika.pl,
- Agencje Interaktywne – firmy marketingowe wyspecjalizowane we wdrożeniach różnych narzędzi z zakresu marketingu i sprzedaży w Internecie np. z Poznania Honki Digital Agency lub z Warszawy https://www.goldensubmarine.com/pl,
- Agencje SEM/ SEO – to firmy zajmujące się optymalizacją serwisów WWW pod wyszukiwarki i świadczące dodatkowo usługi tworzenia stron WWW.
Który typ firmy wdrożeniowej CMS wybrać?
To zależy od Twoich własnych potrzeb i posiadanych zasobów. Jeśli masz własne studio graficzne lub pracujesz z projektantami mającymi doświadczenie w projektowaniu skutecznych serwisów WWW i aplikacji wybierz Software House. Ten typ firm skupia się najczęściej na stronie informatycznej projektu, a nie funkcjonalno-stylistycznej. Dostaniesz od nich dobrej jakości kod strony WWW, ale tu ich zakres kompetencji się najczęściej skończy. Jeśli nie masz studia graficznego kieruj swoje kroki do agencji interaktywnych, będziesz usatysfakcjonowany ich biznesowym podejściem.
Najczęściej zadawane pytania (FAQ)
Co znaczy CMS?
CMS to skrót Content Management System co oznacza system zarządzania treścią. Instalowany jest najczęściej do serwisów WWW, sklepów internetowych, w intranetach i extranetach.
Czy CMS to WordPress?
Nie, oprogramowanie WordPress to system CMS, czyli typ oprogramowania do zarządzania treścią.
Do czego jest używany CMS?
Najczęściej do zarządzania treścią serwisów WWW i sklepów internetowych. Co ważne nie wymaga znajomości programowania i informatyki.
Czy WordPress jest dobry jako CMS?
W kategorii Open Source jest na pewno liderem, tak więc możemy powiedzieć, że jako CMS jest dobry.
Jaki CMS do sklepu internetowego?
To zależy do jakiego sklepu. Tu należy skontaktować się z firmą wdrażającą platformy e-commerce i określić wymagania funkcjonalne i niefunkcjonalne sklepu. W ten sposób powstanie dokument, który pomoże odpowiedzieć na pytanie, które rozwiązanie będzie najlepsze.
Przydatne linki
Autor artykułu: Marcin Rząca i na linkedIn
